Niegdyś myślano, że silna wola jest cechą, którą można mieć lub nie mieć. Jednak badania pokazują, że silną wole można wyćwiczyć. Co może nam w tym pomóc?
Jak możemy o dbać o nasza silną wolę?
Niektóre wyniki badań są zaskakujące, inne z kolei potwierdzają nasze intuicyjne przeczucia. Historia badań nad silną wolą zaczyna się od obserwacji dzieci i ich zdolności do odraczania gratyfikacji. Badano to poprzez obiecanie im następnej słodkości, jeśli poczekają i nie zjedzą tego, który otrzymały na początku eksperymentu. Te dzieci, które potrafiły poczekać, w przyszłości o wiele lepiej radziły sobie w różnych zadaniach szkolnych.
Badania pokazują nam, że:
– wyobrażanie sobie sytuacji, w których odczuwamy wdzięczność wzmacnia naszą samokontrolę o wiele bardziej niż wyobrażanie sobie szczęścia lub stanu neutralnego.
– jeśli obiekt oferujący nam nagrodę zawiedzie, wtedy jesteśmy mniej skłonni wytrzymać, by otrzymać obiecaną nagrodę,
– że wyobrażanie sobie poczucia dumy z tego, że wytrwam wzmocniło samokontrolę bardziej niż wyobrażanie sobie uczucia wstydu, jeśli nie wytrzymam.
Naukowcy mówią, że silna wola jest trochę jak mięsień, który można ćwiczyć. Wynikają z tego dwie rzeczy. Ćwiczenie się w odraczaniu nagrody wzmacnia naszą umiejętność samokontroli. Jednak jeśli danego dnia długo wykonywaliśmy zadania wymagające silnej woli np. w pracy, to po jakimś czasie przychodzi zmęczenie i łatwiej sięgniemy np. po niezdrowe przekąski.
Podobnie jeśli jemy w sytuacji oglądania FB lub robienia innych rozpraszających nas czynności, to łatwiej ulec pokusie niż powstrzymać się od zjedzenia niezdrowej przekąski.
Jak ćwiczyć silną wolę?
Wprowadzenie jakiejś zmiany w naszym zachowaniu np. pisanie niedominującą ręką wzmacnia nasza uwagę oraz wprowadzanie innych nie związanych z tym zmian w zachowaniu.
Proste zapytanie po co coś chcemy zrobić lub dlaczego, powoduje przypomnienie sobie wartości jakie są dla nas ważne i wzmacniają oparcie się pokusie.
Co wzmacnia a co osłabia samokontrolę?
Jak sądzisz, co bardziej wzmacnia nasza samokontrolę: wyobrażanie sobie sukcesu czy porażki przy wykonaniu trudnego zadania? Okazało się, że wyobrażanie sobie tego, że nam nie wychodzi i poszukanie sposobów pokonania przeszkód najbardziej wzmacnia samokontrolę.
Okazało się także, że wykonanie kilku kroków w osiągnięciu celu budzi w nas oczekiwanie by się nagrodzić i wtedy odpuszczamy sobie i ulegamy pokusie.
Całkowita porażka czy potknięcie?
Nie budzi naszego zdziwienia wynik innych badań. Jeśli jesteśmy z osobami, które także dbają o np. zdrowe odżywanie, to łatwiej nam wytrwać w postanowieniach. Jeśli na przykład chcemy się odchudzać to warto naszym bliskim o tym powiedzieć, żeby mogli mam pomóc, wesprzeć a przynajmniej – nie przeszkadzać 🙂
Na drodze do osiągania naszych celów zawsze możemy ponieść porażkę lub spotkać nieprzyjemne uczucia. Ważne byśmy traktowali to jako pojedyncze porażki i dalej kontynuowali zamiast rezygnacji z zadania. Innymi słowy, jeśli złamiemy naszą dietę i zjemy ciastko to ci, którzy traktowali to jako pojedyncze niepowodzenie i nadal czynili wysiłki by trzymać się diety osiągali więcej niż osoby, które traktowały to jako całkowita porażkę. Czyli niechaj ciasto będzie tylko jednym ciastkiem, a nie poczuciem całkowitej porażki w prowadzeniu diety 🙂
Każdy z nas może doświadczać przykrych uczuć w trakcie realizacji swoich celów. Okazało się, że świadomość tego, że zawsze w nas są wewnętrzne konflikty wynikające z wielości naszych motywów i intencji czasem wykluczających się, pomaga nam w wytrwałości. Akceptacja dyskomfortu oraz przykrych uczuć towarzyszących mu, wzmacnia naszą silną wolę.
Kryzysy zawsze mogą się pojawić, ważne by to wiedzieć, wyciągać z tego wnioski i nie rezygnować od razu z założonych celów. Za każdym razem kiedy mamy dylemat ulec czy oprzeć się naszym zachciankom warto przypomnieć sobie DLACZEGO zdecydowałam się na dane zachowanie? Przypominam nam to o ważnych naszych wartościach, które być może w danej chwili są zagrożone w realizacji.
Mam nadzieję, że ten krótki przegląd wyników badań pomoże Ci we wzmocnieniu silnej woli i w wytrwaniu w założonych celach. Czego sobie i Tobie życzę 🙂
Katarzyna Stefaniak – psycholog i psychoterapeutka. Pracuje z osobami dorosłymi prowadząc konsultacje psychologiczne oraz terapię indywidualną. Uczestniczyła w wielu szkoleniach i warsztatach: z terapii ericksonowskiej, Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach, oraz Ustawieniach Traumy prowadzonych przez prof. F.Rupperta. Uzyskała Certyfikat Psychoterapeuty Uzależnień nr 325 oraz Dyplom Psychoterapeuty Psychodynamicznego w Krakowskim Centrum Psychodynamicznym. Najbliższa jej jest jednak terapia psychodynamiczna, która jest jednocześnie formą leczenia i terapią rozwojową. Swoją pracę regularnie superwizuje.
Więcej informacji o autorce artykułu znajdziecie klikając TU.
Potrzebujesz porady psychologa? Zgłoś się do Kasi:)
Silna wola to silne narzędzie w pracy. bardzo przydaje się w zarządzaniu, nie tylk osobą ale także innymi i firmą. A szczególnie warto ją wykorzystywać do kreowania praktyk etycznych w biznesach, bo to jest niezwykle trudne jeszcze.
Na pewno wiele daje określenie konkretnych celów
Małe porażki nie powinny nas hamować. Wiadomo, że nie każdego dnia i nie w każdej sytuacji jesteśmy w dobrej kondycji, szczególnie w tej psychicznej.