E-commerce to nadal bardzo rozwojowa branża. Będzie jeszcze rosła. Rynek nie jest nasycony. Dlatego warto wiedzieć, szczególnie jeśli się przymierzasz do jego otwarcia, jakie są wymogi prawne względem e-handlu. Zapraszam!
WYMOGI PRAWNE DLA E-HANDLU
Wymogi związane z ustawą z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta
(Dz. U. poz. 827 z późn. zm.)
1. Obowiązki informacyjne
Ustawa nakłada na przedsiębiorcę szereg obowiązków informacyjnych. Dla umów zawieranych na odległość, a takie umowy są zawierane w ramach sklepu internetowego, obowiązki te zostały wskazane w art. 12 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta w sposób jasny i zrozumiały najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa przedsiębiorca o:
- głównych cechach świadczenia z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem;
- swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, a także numerze, pod którym został zarejestrowany;
- adresie przedsiębiorstwa, adresie poczty elektronicznej oraz numerach telefonu lub faksu jeżeli są dostępne, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą;
- adresie, pod którym konsument może składać reklamacje, jeżeli jest inny niż adres, o którym mowa w pkt 3;
- łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości – sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat – o obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę przedsiębiorca ma obowiązek podania łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a gdy umowa przewiduje stałą stawkę – także łącznych miesięcznych płatności;
- kosztach korzystania ze środka porozumiewania się na odległość w celu zawarcia umowy, w przypadku gdy są wyższe niż stosowane zwykle za korzystanie z tego środka porozumiewania się;
- sposobie i terminie zapłaty;
- sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji;
- sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 27, a także wzorze formularza odstąpienia od umowy, zawartym w załączniku nr 2 do ustawy;
- kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość – kosztach zwrotu rzeczy, jeżeli ze względu na swój charakter rzeczy te nie mogą zostać w zwykłym trybie odesłane pocztą;
- obowiązku zapłaty przez konsumenta poniesionych przez przedsiębiorcę uzasadnionych kosztów zgodnie z art. 35, jeżeli konsument odstąpi od umowy po zgłoszeniu żądania zgodnie z art. 15 ust. 3 i art. 21 ust. 2;
- braku prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 38 lub okolicznościach, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy;
- obowiązku przedsiębiorcy dostarczenia rzeczy bez wad;
- istnieniu i treści gwarancji i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji;
- kodeksie dobrych praktyk, o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz sposobie zapoznania się z nim;
- czasie trwania umowy lub o sposobie i przesłankach wypowiedzenia umowy – jeżeli umowa jest zawarta na czas nieoznaczony lub jeżeli ma ulegać automatycznemu przedłużeniu;
- minimalnym czasie trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy;
- wysokości i sposobie złożenia kaucji lub udzielenia innych gwarancji finansowych, które konsument jest zobowiązany spełnić na żądanie przedsiębiorcy;
- funkcjonalności treści cyfrowych oraz technicznych środkach ich ochrony;
- mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć;
- możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur.
Powyższe informacje powinny znaleźć się przede wszystkim w regulaminie sklepu. Informacje te stanowią integralną część umów sprzedaży zawieranych przez klientów e-sklepu [Art. 22].
2.Obowiązki związane z procedurą zakupu i zawarciem umowy
- Jeżeli umowa zawierana na odległość, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, nakłada na konsumenta obowiązek zapłaty, przedsiębiorca ma obowiązek dostarczyć konsumentowi w sposób jasny i widoczny, bezpośrednio przed złożeniem przez konsumenta zamówienia, informacji, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17. [Art. 17 ust. 1]
- Przedsiębiorca ma zapewnić, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie potwierdził, że wie, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. Jeżeli do złożenia zamówienia używa się przycisku lub podobnej funkcji, muszą być one oznaczone w łatwo czytelny sposób słowami „zamówienie z obowiązkiem zapłaty” lub innego równoważnego jednoznacznego sformułowania. Jeżeli przedsiębiorca nie spełnia tych wymagań, umowa nie zostaje zawarta. [Art. 17 ust. 2-4].
- Na stronach internetowych służących do prowadzenia handlu elektronicznego wskazuje się w sposób wyraźny, najpóźniej na początku składania zamówienia, jasne i czytelne informacje o ograniczeniach dotyczących dostarczania oraz akceptowanych sposobach płatności. [Art. 18].
- Przedsiębiorca ma obowiązek przekazać konsumentowi potwierdzenie zawarcia umowy na odległość na trwałym nośniku w rozsądnym czasie po jej zawarciu, najpóźniej w chwili dostarczenia rzeczy lub przed rozpoczęciem świadczenia usługi. Potwierdzenie obejmuje informacje, o których mowa w art. 12 ust. 1, chyba że przedsiębiorca dostarczył konsumentowi te informacje na trwałym nośniku przed zawarciem umowy oraz informację o udzielonej przez konsumenta zgodzie na dostarczenie treści cyfrowych w okolicznościach powodujących utratę prawa odstąpienia od umowy. [Art. 21].
3. Obowiązki związane z prawem konsumenta do odstąpienia od umowy
- Przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta (w regulaminie lub pouczeniu do oświadczenia o odstąpieniu) od umowy o:
- sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 27, a także wzorze formularza odstąpienia od umowy, zawartym w załączniku nr 2 do ustawy;
- kosztach zwrotu rzeczy w przypadku odstąpienia od umowy, które ponosi konsument; w odniesieniu do umów zawieranych na odległość – kosztach zwrotu rzeczy, jeżeli ze względu na swój charakter rzeczy te nie mogą zostać w zwykłym trybie odesłane pocztą;
- obowiązku zapłaty przez konsumenta poniesionych przez przedsiębiorcę uzasadnionych kosztów zgodnie z art. 35, jeżeli konsument odstąpi od umowy po zgłoszeniu żądania zgodnie z art. 15 ust. 3 i art. 21 ust. 2;
- braku prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 38 lub okolicznościach, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy;
- Przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Przedsiębiorca dokonuje zwrotu płatności przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, jakiego użył konsument, chyba że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu, który nie wiąże się dla niego z żadnymi kosztami. [Art. 32 ust. 2 i 3]
Wymogi związane z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
(t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 922)
E-sklep przetwarza dane osobowe i w związku z tym ma obowiązek:
- Poinformować klientów e-sklepu o:
- adresie swojej siedziby i pełnej nazwie,
- celu zbierania danych, a w szczególności o znanych mu w czasie udzielania informacji lub przewidywanych odbiorcach lub kategoriach odbiorców danych;
- prawie dostępu do treści swoich danych oraz ich poprawiania;
- dobrowolności podania danych. [Art. 25]
- Jeżeli e-sklep powierza przetwarzanie danych innemu podmiotowi (np. firmie hostingowej, firmie księgowej), to ma obowiązek zawarcia z takim podmiotem umowy na piśmie. [art. 31]
- E-sklep jest obowiązany zastosować środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę przetwarzanych danych osobowych odpowiednią do zagrożeń oraz kategorii danych objętych ochroną, a w szczególności powinien zabezpieczyć dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem ustawy oraz zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem. [Art. .36 ust. 1]
- E-sklep jest zobowiązany prowadzić dokumentację opisującą sposób przetwarzania danych oraz stosowane środki zabezpieczające. [Art. 36 ust. 2]
- Dokumentacja, o której mowa powyżej, obejmuje (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych, Dz. U. Nr 100, poz. 1024):
- politykę bezpieczeństwa, zawierającą:
- wykaz budynków, pomieszczeń lub części pomieszczeń, tworzących obszar, w którym przetwarzane są dane osobowe;
- wykaz zbiorów danych osobowych wraz ze wskazaniem programów zastosowanych do przetwarzania tych danych;
- opis struktury zbiorów danych wskazujący zawartość poszczególnych pól informacyjnych i powiązania między nimi;
- sposób przepływu danych pomiędzy poszczególnymi systemami;
- określenie środków technicznych i organizacyjnych niezbędnych dla zapewnienia poufności, integralności i rozliczalności przetwarzanych danych.
- instrukcję zarządzania systemem informatycznym służącym do przetwarzania danych osobowych, zawierającą:
- procedury nadawania uprawnień do przetwarzania danych i rejestrowania tych uprawnień w systemie informatycznym oraz wskazanie osoby odpowiedzialnej za te czynności;
- stosowane metody i środki uwierzytelnienia oraz procedury związane z ich zarządzaniem i użytkowaniem;
- procedury rozpoczęcia, zawieszenia i zakończenia pracy przeznaczone dla użytkowników systemu;
- procedury tworzenia kopii zapasowych zbiorów danych oraz programów i narzędzi programowych służących do ich przetwarzania;
- sposób, miejsce i okres przechowywania elektronicznych nośników informacji zawierających dane osobowe i kopii zapasowych,
- sposób zabezpieczenia systemu informatycznego przed działalnością oprogramowania, określonego w załączniku do rozporządzenia;
- sposób realizacji wymogów, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia;
- procedury wykonywania przeglądów i konserwacji systemów oraz nośników informacji służących do przetwarzania danych.
- politykę bezpieczeństwa, zawierającą:
- E-sklep ma także obowiązek zgłosić zbiory danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim zbioru danych klientów, którzy dokonują zakupów w sklepie.
- Przedsiębiorca nie ma obowiązku uzyskiwania zgody na przetwarzanie danych osobowych, jeżeli jest to konieczne do realizacji umowy sprzedaży, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą (art. 23 ust. 1 pkt 1). Przedsiębiorca nie ma także obowiązku uzyskiwania zgody na przetwarzanie danych osobowych w celu marketingu bezpośredniego własnych towarów i usług (Art. 23 ust. 4 pkt 2).
Wymogi związane z ustawą z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1030) i ustawą z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1489).
1.Obowiązki związane ze świadczeniem usług elektronicznych.
E-sklep niejednokrotnie świadczy usługi drogą elektroniczną, np. formularz kontaktowy, formularz zamówienia, konto klienta czy newsletter. Wiąże się z tym szereg obowiązków określonych w ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną:
- Usługodawca podaje, w sposób wyraźny, jednoznaczny i bezpośrednio dostępny poprzez system teleinformatyczny, którym posługuje się usługobiorca: informacje o adresie elektronicznym, imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę lub firmę oraz siedzibę i adres. [Art. 5 ust. 1 i 2]
- Usługodawca jest obowiązany zapewnić usługobiorcy dostęp do aktualnej informacji o:
- szczególnych zagrożeniach związanych z korzystaniem z usługi świadczonej drogą elektroniczną;
- funkcji i celu oprogramowania lub danych niebędących składnikiem treści usługi, wprowadzanych przez usługodawcę do systemu teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca. [Art. 6].
- Usługodawca:
- określa regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną,
- nieodpłatnie udostępnia usługobiorcy regulamin przed zawarciem umowy o świadczenie takich usług, a także – na jego żądanie – w taki sposób, który umożliwia pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie treści regulaminu za pomocą systemu teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca.
- W regulaminie określa się:
- rodzaje i zakres usług świadczonych drogą elektroniczną;
- warunki świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym:
- wymagania techniczne niezbędne do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca,
- zakaz dostarczania przez usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym;
- warunki zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną;
- tryb postępowania reklamacyjnego.
2. Obowiązki związane z wysyłaniem informacji handlowej (newsletter).
- Przedsiębiorca ma obowiązek uzyskania wyraźnej zgody klienta na otrzymywanie drogą elektroniczną informacji handlowej (newsletter).
- Zgodnie z art. 172 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę. Przepis ten uzależnia więc możliwość wykorzystania urządzeń takich jak telefon, smartfon, tablet i komputer w celu marketingu bezpośredniego (a więc również wysyłki newslettera) od uprzedniego pozyskania zgody na takie wykorzystanie od osoby, która tego urządzenia używa.
3. Obowiązki związane ze stosowaniem plików cookies.
Korzystanie z plików cookies pozwalających na śledzenie preferencji klienta wymaga spełnienia warunków określonych w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 243 z późn. zm.). Zgodnie z art. 173 tej ustawy, przechowywanie informacji lub uzyskiwanie dostępu do informacji już przechowywanej w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta lub użytkownika końcowego jest dozwolone, pod warunkiem że:
1) abonent lub użytkownik końcowy zostanie uprzednio bezpośrednio poinformowany w sposób jednoznaczny, łatwy i zrozumiały, o:
- a) celu przechowywania i uzyskiwania dostępu do tej informacji,
- b) możliwości określenia przez niego warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do tej informacji za pomocą ustawień oprogramowania zainstalowanego w wykorzystywanym przez niego telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym lub konfiguracji usługi;
2) abonent lub użytkownik końcowy, po otrzymaniu informacji, o których mowa w pkt 1, wyrazi na to zgodę;
3) przechowywana informacja lub uzyskiwanie do niej dostępu nie powoduje zmian konfiguracyjnych w telekomunikacyjnym urządzeniu końcowym abonenta lub użytkownika końcowego i oprogramowaniu zainstalowanym w tym urządzeniu.
Ponadto, zgodnie z art. 174, zgoda udzielona przez abonenta lub użytkownika końcowego:
1) nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści;
2) może być wyrażona drogą elektroniczną, pod warunkiem jej utrwalenia i potwierdzenia przez użytkownika;
3) może być wycofana w każdym czasie, w sposób prosty i wolny od opłat.
Z kolei, zgodnie z art. 19 ust. 2 pkt 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, przetwarzanie danych o rozpoczęciu, zakończeniu oraz zakresie każdorazowego korzystania z usługi świadczonej drogą elektroniczną dopuszczalne jest po zakończeniu korzystania z usługi tylko za zgodą usługobiorcy, jeżeli dotyczy to przetwarzania tych danych dla celów reklamy, badania rynku oraz zachowań i preferencji usługobiorców z przeznaczeniem wyników tych badań na potrzeby polepszenia jakości usług świadczonych przez usługodawcę.
4. Wymogi prawne Allegro
- Jeżeli przedsiębiorca zamierza sprzedawać towary także za pośrednictwem allegro, to musi spełnić wymogi określone w regulaminie tego serwisu.
- Sprzedający zobowiązują się do niewystawiania na Transakcji Towarów, którymi obrót narusza obowiązujące przepisy prawa lub uprawnienia osób trzecich (w szczególności prawa autorskie i inne prawa własności intelektualnej), jak również których wystawienie może być uznane za naruszające dobre obyczaje. Niezależnie od tego zabronione jest wystawianie przedmiotów wymienionych jako zakazane w Załączniku nr 1 do regulaminu allegro (np. alkohol, wyroby tytoniowe, leki na receptę).
- Allegro w sposób szczegółowy reguluje kwestie związane z opisem towaru. Zakazane jest m.in.:
- umieszczanie reklam, treści promocyjnych, ogłoszeń,
- umieszczanie w treści oferty, w tym w jej tytule i parametrach, słów kluczowych w celu manipulowania wynikami wyszukiwania Towarów w Allegro,
- umieszczanie w opisie treści naruszających przepisy prawa, Regulaminu Allegro, a także słów, wyrażeń bądź zwrotów, które zostały użyte niezgodnie z normami obyczajowymi (przy zastrzeżeniu charakteru kategorii Erotyka) oraz treści drastycznych.
- W ramach Oferty Sprzedający może udzielić rabatu lub zaoferować bezpłatny dodatek do Towaru (gratis), pod warunkiem, że Kupujący otrzymujący rabat lub bezpłatny dodatek nie jest wyłaniany w drodze losowania.
Anna Żmijewska – prawnik, doktorantka Instytutu Nauk Prawnych PAN, specjalizuje się w obsłudze prawnej przedsiębiorców, w szczególności w zakresie prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej, ochrony danych osobowych, e-commerce, prawa umów oraz prawa nieruchomości. Wiele lat pracowała w korporacji, od 13 lat prowadzi własną działalność. Prywatnie miłośniczka zumby i zdrowej żywności.
Bardzo dziękuję za ten wpis 🙂 z prawem lubię być na bieżąco 🙂