Dziś o talentach, trochę inaczej niż ostatnio. To artykuł szczególny dla rodziców, którzy dbają o dobro swojego dziecka lub dzieci. Nie wierzcie w to, że wasze dziecko nie ma talentu tylko dlatego, że nie gra na skrzypcach! Każde dziecko, każdy z nas ma unikalną kombinację talentów tylko trzeba je odkryć! Zapraszam do artykułu Kingi Bogdańskiej!
Wariacje na temat talentów…
Kiedy chodziłam do szkoły, a było to… kilka lat temu, uczniów dzielono na trzy kategorie: utalentowanych, przeciętnych („oknem nie wyfrunie”) i nieuków czyli „głąbów”. Uczniowie utalentowani mieli wzorowe zachowanie i bardzo dobre oceny ze wszystkich przedmiotów, oraz wyjątkowe wyniki w olimpiadach. Przeciętni uczniowie radzili sobie, a ich oceny były po prostu dobre. „Głąby” to tacy uczniowie, którzy „niczego się nie nauczą” i co najwyżej skończą jako „żule”. Zaszufladkowanie było dość trwałe i trudno było zmienić kategorię. Co najgorsze, autorami tej kategoryzacji byli nauczyciele.
Kiedy ostatnio rozmawiałam z tymi „głąbami” to mają się dobrze a nawet bardzo dobrze. Kończą kolejne podyplomówki, prowadzą z sukcesami swoje firmy, awansują w korporacjach. I tu pojawia się lawina pytań. Czy oni rzeczywiście byli „głąbami”? Czy autorzy kategoryzacji się pomylili? Co znaczy, że ktoś jest utalentowany? I co to jest ten talent?
Według słownika języka polskiego, talent jest to uzdolnienie w jakiejś dziedzinie (np. artystycznej, naukowej, politycznej). Ponadto definiuje również pojęcie talentów towarzyskich jako umiejętność zabawiania, ożywiania towarzystwa; cechy charakteru sprzyjające temu (wdzięk, elokwencja, poczucie humoru itp.). Wikipedia podaje natomiast, że talent, inaczej uzdolnienie, to wrodzone albo nabyte predyspozycje w dziedzinie intelektualnej lub ruchowej, przejawiające się większym lub mniejszym stopniem sprawności w danej dziedzinie. Taka definicja talentu jest często pułapką dla osób rozmyślających o swoich uzdolnieniach, czy przekonanych o braku takowych. „ Nie potrafię śpiewać, tańczyć, malować, nie mam głowy do liczb albo predyspozycji do publicznych wystąpień, to znaczy, że nie mam żadnego talentu”.
A jak talent definiowany jest w szkole?
Według definicji Marlanda: uzdolnionymi i utalentowanymi są dzieci, które posiadają wybitne zdolności, dzięki którym mogą wykazać się zaawansowanymi dokonaniami. Uzdolnione i utalentowane dzieci wykazują się osiągnięciami w jednej lub kilku dziedzinach, takich jak:
− ogólne zdolności umysłowe,
− specyficzne umiejętności w głównych przedmiotach szkolnych,
− zdolności przywódcze,
− sztuki plastyczne i wykonawcze,
− zdolności psychomotoryczne.
Dlaczego opisywane jednostki mają „to coś”? Skąd biorą się te zdolności? I co to jest talent?
W odpowiedzi na postawione pytania pomaga INSTYTUT GALLUPA, który od przeszło 50 lat prowadzi badania dotyczące talentów. Według ich definicji: talent,to każdy powtarzający się wzorzec myślenia, odczuwania lub zachowania, który może znaleźć pożyteczne zastosowanie. Co więcej, talenty są trwałe i niezmienne, a za ich istnienie odpowiada… MÓZG!!! A dokładnie synapsy, czyli połączenia między komórkami mózgowymi. Już w życiu płodowym, na sześćdziesiąt dni przed narodzinami, komórki nerwowe naszego mózgu zaczynają się łączyć pomiędzy sobą tworząc synapsy. W chwili urodzenia każdy z nas posiada około sto miliardów komórek nerwowych. Do wieku trzech lat, każda z tych stu miliardów komórek nerwowych wytwarza około piętnaście tysięcy połączeń synaptycznych. Taka liczba budowanych stale nowych połączeń stwarza nieskończone możliwości rozwoju, a dzieci wykorzystują swoje naturalne możliwości i poznają świat ucząc się go i przystosowując się do zastanych warunków. Tego jest tak strasznie dużo, że w mózgu panuje chaos. Mózg jest jedynym organem który się wraz z czasem zmniejsza. Między 3 a 15 rokiem życia synapsy, których nie używamy zanikają. Tworzą się ścieżki, dróżki, drogi ekspresowe i autostrady. Autostrady którymi mózg przesyła informacje bardzo szybko. Od 15 roku życia już się nic nie zmienia w tych autostradach. Talent to jest nasza autostrada. To są linie papilarne naszego mózgu. Jako talent rozumiemy wzorce mówienia, myślenia czucia, które maja praktyczne zastosowanie. Wiec na pytanie czy ja jestem utalentowany? Tak, żyjesz działasz, czujesz, myślisz w określony sposób, więc masz talent!
Z punktu widzenia teorii przedstawionej przez Instytut Gallupa, talent, jest naszym częstym zachowaniem, do którego mamy łatwy dostęp. Mamy tę umiejętność w sobie – zapisaną na ścieżce synaptycznej. Bez względu na miejsce, warunki i czas, możemy go z przewidywalnym powodzeniem używać i zastosować. Z tej perspektywy każdy ma to „COŚ”, co jest talentem. A to oznacza, że każde dziecko ma potencjał do tego aby być mistrzem i KAŻDE DZIECKO JEST UTALENTOWANE.
Aby jednak zostać mistrzem sam talent NIE WYSTRCZY. Talenty stanowią naturalny potencjał predyspozycji, które są fundamentem budowania mocnych stron. Pięć dominujących u mnie to obszar mojego największego potencjału. Im więcej aktywności w moim życiu wykorzystuje któryś z tych pięciu talentów, tym większe odnoszę sukcesy i tym bardziej czuję się spełniony czy spełniona – mam uczucie, że jestem „na swoim miejscu”. A do tego – mam rezultaty znacznie lepsze od przeciętnych. Pięć cech z zestawu 34 daje ponad 278 tys. kombinacji, a zatem każdy z nas jest wyjątkowy! Filarem rozwoju silnych stron jest talent; jednak jego występowanie nie przesądza jeszcze o ujawnianiu się silnej strony, czy unikalnego zestawu silnych stron. Do maksymalnego wykorzystania potencjału w drodze do mistrzostwa potrzebna będzie jeszcze wiedza oraz rozwijanie umiejętności. A zatem na silne strony składają się 3 niezmiernie ważne elementy:
- talent, który jest wrodzonym wzorcem, trwałym i wyjątkowym
- wiedza
- umiejętności, czyli zdolności do najefektywniejszego wykorzystania uzdolnień i wiedzy
Uważam, że to jest największe wyzwanie, jakie stoi przed nauczycielami. Po pierwsze, należy pomóc uczniom w zidentyfikowaniu ich talentów. Skoro każdy uczeń jest utalentowany, to wystarczy uważna obserwacja podczas lekcji, a uczeń sam pokaże swoje wzorce myślenia, odczuwania i zachowania.
Po drugie, należy wyposażyć uczniów w wiedzę. Instytut Gallupa przeprowadził na około 2 mln respondentów i w wyniku tych badan obalił mity:
MIT 1 – Najbardziej możesz rozwinąć się w tych aspektach, w których jesteś najsłabszy
PRAWDA – Największy rozwój jest możliwy w tych obszarach, w których jesteś najlepszy
MIT 2- Przez naukę każdy może stać się kompetentny niemal w każdej dziedzinie.
PRAWDA – Ze względu na różne wzorce myślenia, odczuwania i zachowania jakimi się posługują uczniowie oraz ze względu na to, iż czasami nauczyciele nie rozpoznają tych wzorców, nie wszyscy będą mieli tak samo wysokie oceny z matematyki, fizyki, chemii, historii i polskiego.
Ostatni weekend spędziłam z wybranymi przez uczniów inspirującymi nauczycielami. Odkrywaliśmy ich mocne strony. Chęć i wiara tych ludzi w to, że można dzieci prowadzić inaczej, że poprzez swoją postawę można wpływać na życie tych małych wielkich ludzi daje mi głęboką wiarę i ogromną nadzieję, że wreszcie szkoła będzie wyśmienitym miejscem aby wzbudzić w uczniach chęć do łączenia ich talentu z wiedzą. Liczę, że będą kształcili na ich bazie umiejętności, dzięki którym w dorosłym życiu będą wyjątkowi, unikalni, najlepsi i niepowtarzalni. Będą Mistrzami.
Postuluję aby w odkrywano talenty w uczniach, talenty różnorakie, aby pozwolono im rozkwitać i aby nauczyciele z szacunkiem przyjmowali różnorodność, którą zastają w klasach. Natomiast, ten tekst niech będzie moim wkładem w jednolite zrozumienie talentów, jakie są wokół nas:)
